In Bangkok
กทม.เร่งปรับปรุงเมืองรวมในเขตกรุงเทพฯ คาดประกาศใช้บังคับในปี2568
กรุงเทพฯ-สำนักการวางผังและพัฒนาเมือง กทม.เร่งปรับปรุงเมืองรวม กทม. คาดประกาศใช้บังคับในปี 68
นายสมชาย เดชากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักการวางผังและพัฒนาเมือง กทม. กล่าวกรณีมีข้อเสนอแนะให้ใช้พระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ผังเมือง พ.ศ.2562 จัดทำผังเมืองเฉพาะที่ไม่เวนคืนอสังหาริมทรัพย์ตราเป็นพระราชกฤษฎีกาว่า กรุงเทพมหานคร โดยสำนักการวางผังและพัฒนาเมือง ได้วางและจัดทำผังเมืองเฉพาะตาม พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ.2518 ภายใต้โครงการวางและจัดทำผังเมืองเฉพาะบริเวณศูนย์คมนาคมกรุงเทพฯ ด้านใต้ ซึ่งอยู่บริเวณสถานีรถไฟฟ้าบางหว้าในปัจจุบัน โดยดำเนินการตั้งแต่ปี 2548-2553 ครอบคลุมพื้นที่ 7.2 ตารางกิโลเมตร เพื่อพัฒนาให้บริเวณดังกล่าวเป็นศูนย์พาณิชยกรรมรองและที่อยู่อาศัยบริเวณกรุงเทพฯ ฝั่งตะวันตก ซึ่งได้จัดทำร่าง พ.ร.บ.ผังเมืองเฉพาะเสร็จเรียบร้อยแล้ว แต่เนื่องจากการดำเนินโครงการต้องผ่านกระบวนการตามขั้นตอนของ พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ.2518 ซึ่งกำหนดให้ผังเมืองเฉพาะใช้บังคับในรูปแบบ พ.ร.บ. จึงมีรายละเอียดและขั้นตอนทางกฎหมายจำนวนมาก ใช้ระยะเวลานาน ส่งผลให้ร่างผังเมืองเฉพาะบริเวณดังกล่าวไม่ทันต่อสภาพการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปของพื้นที่ ทั้งการพัฒนาสถานีรถไฟฟ้าและการซื้อขายที่ดินของประชาชนในพื้นที่กรุงเทพฯ จึงไม่ได้ประกาศใช้บังคับผังเมืองเฉพาะตามกฎหมาย ต่อมามีการประกาศใช้บังคับ พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ.2562 ซึ่งได้แก้ไขเปลี่ยนแปลงสาระสำคัญของการวางและจัดทำผังเมืองเฉพาะในหลายประการ โดยเฉพาะการใช้บังคับผังเมืองเฉพาะที่สามารถตราเป็น พ.ร.บ. หรือพระราชกฤษฎีกา (พ.ร.ฎ.) แล้วแต่กรณี หากไม่มีรายละเอียดของการกำหนดที่ดินของเอกชนให้ใช้ เพื่อสาธารณประโยชน์ หรือการดัดแปลงรื้อถอน เคลื่อนย้ายอาคาร จะสามารถประกาศใช้บังคับเป็น พ.ร.ฎ.ได้ ซึ่งเป็นกระบวนการวางและจัดทำผังเมืองเฉพาะที่ใช้ระยะเวลาน้อยกว่าการดำเนินการออกเป็น พ.ร.บ.
แม้การตราเป็น พ.ร.ฎ.จะใช้เวลาน้อยกว่า แต่ขั้นตอนและกรอบระยะเวลาการวางและจัดทำผังเมืองเฉพาะ ที่ต้องปฏิบัติตามที่กฎหมายกำหนด ยังใช้ระยะเวลาอย่างน้อย 3.5 ปี และต้องดำเนินการด้านงบประมาณ ในลักษณะงบประมาณต่อเนื่องอย่างน้อย 4 ปี เพื่อใช้ดำเนินการในกระบวนการวางและจัดทำผังเมืองเฉพาะและกระบวนการประกาศใช้บังคับเป็นกฎหมาย รวมถึงเมื่อประกาศใช้บังคับผังเมืองเฉพาะแล้วการดำเนินการโครงการต่าง ๆ ตามที่ผังเมืองเฉพาะกำหนด โดยเฉพาะโครงการการคมนาคมและการขนส่ง กทม.ยังต้องใช้งบประมาณในการเวนคืนและก่อสร้างภายใต้กระบวนการที่ พ.ร.บ.ว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ.2562 กำหนด เพื่อดำเนินการให้ผังเมืองเฉพาะเป็นรูปธรรมต่อไป ซึ่งด้วยข้อจำกัดต่าง ๆ ทำให้ขณะนี้ประเทศไทยยังไม่มีผังเมืองเฉพาะ ที่ผ่านกระบวนการตามกฎหมายและประกาศใช้บังคับทั้งตาม พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ.2518 และ พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ.2562
อย่างไรก็ตาม กทม.มีความมุ่งมั่นที่จะพัฒนากรุงเทพฯ ให้สามารถแข่งขันกับมหานครอื่น ๆ ได้ ขณะเดียวกันประชาชนในพื้นที่ต้องมีความสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดี ประกอบกับ พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ.2562 กำหนดให้การวางและจัดทำผังเมืองเฉพาะต้องมีความสอดคล้องกับผังเมืองรวม โดยปัจจุบัน กทม.อยู่ระหว่างปรับปรุงการวางและจัดทำผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร ครั้งที่ 4 คาดว่าจะดำเนินการแล้วเสร็จและประกาศใช้บังคับได้ในปี 2568 ซึ่ง กทม.ได้กำหนดพื้นที่เป้าหมายในการวางและจัดทำผังเมืองเฉพาะไว้ในบริเวณที่ผังเมืองรวมที่ กทม.กำหนดให้มีบทบาทเป็นศูนย์ชุมชนชานเมืองที่สำคัญ เป็นจุดเชื่อมโยงระบบขนส่งมวลชนทางราง เช่น บริเวณศูนย์ชุมชนลาดกระบัง ศูนย์ชุมชนตลิ่งชัน เป็นต้น เพื่อพัฒนาให้บริเวณเหล่านั้นเป็นพื้นที่ที่มีความสมดุลระหว่างแหล่งงาน ที่อยู่อาศัย การบริการสาธารณะ สิ่งแวดล้อม ควบคู่กับการส่งเสริมวิถีชุมชนและการมีส่วนร่วมของประชาชน นำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนต่อไป